Powstanie DPS bardzo ściśle łączy się z dziełami charytatywnymi prowadzonymi przez Zgromadzenie S FMM W Zamościu. W 1944 r. po opuszczeniu Zamościa przez Niemców w domu zakonnym przy ul. Żdanowskiej 10 (obecnie 12) przebywało 100 dzieci poniżej 2 roku życia i niemowląt, a liczba dzieci uczęszczających do przedszkola wahała się w granicach 80. Warunki lokalowe były bardzo trudne. Małe dzieci i niemowlęta przeniesiono, decyzją władz miejskich do starego fortecznego budynku przy ul. Łukasińskiego w Zamościu. Na ul. Żdanowskiej pozostało przedszkole oraz utworzony w 1946 r. Internat dla dziewcząt uczących się w szkołach średnich i zawodowych. Internat ten figuruje w dokumentach również jak Dom Dziecka nr 2. Można powiedzieć, że jest kontynuacją prowadzonego przez siostry sierocińca. „Sierociniec zmienił nazwę na Dom Dziecka i jest także dziełem prywatnym aczkolwiek kontrolowanym przez władzę szkolną. Otrzymuje on wsparcie od rządu na utrzymanie sierot. Naturalnie jest to dalekie od potrzeb i trzeba szukać innych środków przez „jasełka” (wywiad z 2002 r.).

27.05.1946 r. została podpisana umowa między Maria Barbarą z Kowerskich Pieńkowska a Zgromadzeniem FMM, na mocy której Zgromadzenie przyjęło w użytkowanie dom mieszkalny i działkę przy ul. Żdanowskiej 3. Do tego domu przeniesiono przedszkole oraz sypialnie dziewcząt z Internatu. W budynku klasztornym część pomieszczeń nadal była zajęta przez lnternat.

Rok 1949 zapoczątkował nasilenie antykościelnej polityki państwa oraz zmianę taktyki walki, ,,(. . .) przyniósł dalszą eskalację utrudnień w funkcjonowaniu placówek katolickich dobroczynności; kontynuowano przy pomocy milicji, stopniowe przejmowanie domów dziecka, żłobków przedszkoli i innych placówek opiekuńczych; nie zlikwidowane ośrodki bardzo często lustrowali (bez odpowiednich upoważnień) pod kątem upolityczniania wychowania dzieci przedstawiciele kuratorów., Rad Narodowych, partii (. . .). Dom Dziecka nr 2 (Internat) podzielił wielu placówek prowadzonych przez Zgromadzenia Zakonne. Początkowo dziewczętom zakazano mieszkać u Sióstr, przenoszono do innych Domów Dziecka; Siostry nakłaniano do odstępstwa od prowadzenia działalności wychowawczej, zezwalając jedynie na działania opiekuńcze w stosunku do osób głęboko upośledzonych umysłowo. Ówczesne władze Zgromadzenia wyraziły sprzeciw wobec takiego typu postępowania. Ze strony władz państwa doszło do próby siłowego zajęcia terenu Domu. Na dzień 15.08.1951 w internacie pozostało 10 sierot – dziewcząt w wieku 15 – 20 lat. Kronika klasztoru FMM W Zamościu z 1951 r. podaje”… w miesiącu wrześniu następuje częściową likwidacja Internatu dla dziewcząt  Zostaje założone nowe dzieło: Zakład Specjalny dla dzieci niedorozwiniętych. Przewidziana liczba miejsc – 30. Pomieszczenia Internatu w domu przy ul. Żdanowskiej 3 przeznaczono na SPOŁECZNY DOM DZIECKA – Zakład Specjalny. S. M. Waleria (Jadwiga Pawłowska) i s. Aleksandra (Janina Samorańska) przybyły do wspólnoty w Zamościu 15.10.1951 r., a „po 2-3 tygodniach zostały przyjęte do Zakładu Specjalnego pierwsze 2 dziewczynki”. W protokole z 1952 r, znajduje się następujące sformułowanie: „Kontrolowany Dom Dziecka powstał w IV kwartale 1951 roku. Jest Zakładem Specjalnym” Społeczny Dom Dziecka- Zakład Specjalny, którego kontynuacją jest obecny DPS prowadzony jest przez Zgrom. SFMM zaczął funkcjonować jak placówka opiekuńczo -wychowawcza na przełomie X i IX 1951 r. W początkowym etapie była to placówka koedukacyjna dla dzieci od 3 do 16 lat. Kierownictwo Domu mając na uwadze dobro dzieci dążyło do tego, aby placówka była przeznaczona jedynie dla dziewcząt. Zakład był instytucją społeczną, którą państwo subsydiowało tylko w 50%. pozostałe koszty utrzymania musiała zapewnić praca sióstr. Jednostką nadrzędną był Wydział Oświaty

Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej W Lublinie, następnie Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej tego Prezydium. Otrzymane dotacje były niewystarczające nawet na zaspokojenie najbardziej niezbędnych potrzeb Zakładu. Przykładowo: W ramach przeprowadzonej W 1963 r. kontroli dokonano analizy kosztu utrzymania jednego wychowanka dziennie. Jako podstawę przyjęto sumę środków finansowych uzyskanych z dotacji PWRN, ze środków na bieżące remonty i z tytułu odpłatności za dzieci. Otrzymano sumę 20,27 zł., na jedno dziecko dziennie, podczas gdy obowiązująca stawka dzienna w państwowych Zakładach Społecznych wynosiła 42 zł. Jeśli przyjmie się pod uwagę, że wydatki tego rodzaju jak transport itp. Pokryte zostały przez Zgromadzenie prowadzące Zakład oraz że personel nie otrzymuje należytych poborów to z powyższej analizy wynika, że Zakład nie otrzymał nawet minimum niezbędnych środków na utrzymanie. Kolejne lata nie przyniosły poprawy funkcjonowania Zakładu od strony finansowej mimo usilnych starań sióstr i w dalszym ciągu bezpłatnej pracy. W 1970 r. Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej W Lublinie „znając trudności kierownictwa w prowadzeniu Domu Społecznego dla Dzieci Niedorozwiniętych Umysłowo pismem z 24.04.1970 „proponuje rozważenie sprawy przekazania Zakładu Zrzeszeniu Katolików „Caritas” Zarząd Główny w Warszawie”. Jako uzasadnienie podaje się poprawę Warunków finansowych i właściwą organizację w prowadzeniu domu pomocy społecznej po przejściu pod Zarząd ZK ,,Caritas”. W odpowiedzi Zgromadzenie FMM niejako przymuszone trudnościami przyjmuje propozycję przejścia Domu Specjalnego pod W/w Zarząd pod warunkiem, że siostry będą w nim nadal pracowały i że kierownictwo Zakładu pozostanie przy Zgromadzeniu.

08.01.1971 W Warszawie została zawarta umowa na okres 10 lat. Wraz ze zmianą podmiotu prowadzącego Zakład Specjalny nastąpiła kolejna zmiana nazwy na: „Zrzeszenie Katolików „Caritas” Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci”. Działalność Domu była finansowana z budżetu państwowego, pracowały w nim osoby zakonne i świeckie. W latach siedemdziesiątych w DPS przebywało ok. 40 dzieci z niepełnosprawnością intelektualną podzielone na dwie grupy: grupa starsza i grupa młodsza, działała także tzw. „Szkoła Życia”. W latach osiemdziesiątych dokonano rozbudowy budynku wraz z garażem. Oddanie do użytku nowych pomieszczeń znacznie polepszyło warunki życia mieszkanek i warunki pracy. Wzrosła także liczba mieszkanek do 60. Powyższy stan prawny istniał do 1 lipca 1990 r, kiedy to zakończone zostały prace nad uregulowaniem statusu Domów Pomocy Społecznej prowadzonych dotąd przez Zgromadzenia Zakonne pod Zrzeszeniem Katolików ,,Caritas”.

19 lipca 1990 r została zawarta umowa miedzy Ministrem Pracy i Polityki Społecznej a Zgromadzeniem FMM w sprawie prowadzenia i finansowania DPS. Zgodnie z umową placówka otrzymuje następujące brzmienie: Dom Pomocy Społecznej prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Misjonarek Maryi.

18Xll 1992 r. i 24 1 1996 zawarto umowę pomiędzy Wojewodą Zamojskim a Zgromadzeniem FMM na prowadzenie DPS.

W 1993 r. DPS przyjął w użytkowanie budynek należący do Zgromadzenia, znajdujący się na posesji przy ul. Żdanowskiej 12, gdzie zorganizowano salę rehabilitacji ruchowej i zajęcia rewalidacyjne i terapię zajęciową. Naj dłużej utrzymała się terapia zajęciowa – do 2019 roku. Rehabilitację i zajęcia rewalidacyjne przeniesiono do budynku głównego, natomiast terapię zajęciową w zaadoptowanych pomieszczeniach budynku gospodarczego rozbudowanego W latach 2011/2012.

W 1998 r. Dom otworzył Filię przy ul. Radzieckiej 7 o nazwie „Dom Rodzinny”. Choć jest to dom pomocy społecznej ale działa na nieco innych zasadach. Przeznaczony jest dla kobiet z niepełnosprawnością intelektualną na tyle sprawnych fizycznie, że są w stanie podjąć wymogi życia domowego. Celem „Domu Rodzinnego” jest rehabilitacja funkcjonalna mieszkanek głównie w zakresie samoobsługi, kultury bycia, kontaktów i komunikacji społecznej, samodzielności życiowej…

 Dom jest zlokalizowany na osiedlu domów jednorodzinnych. Lokalizacja ta zapewnia realizację podstawowego celu Domu, którym jest stworzenie mieszkankom warunków życia jak najbardziej zbliżonych do życia przeciętnej rodziny w Polsce; daje również możliwość integracji ze środowiskiem lokalnym.

W styczniu 2008 r., po wielu generalnych remontach, DPS który działa w ramach dwóch budynków – główny przy ul. Żdanowskiej 3 oraz Filia przy ul Radzieckiej 7 osiągnął standardy. Decyzją Wojewody Lubelskiego został wpisany do rejestru domów pomocy społecznej woj. lubelskiego i otrzymał bezterminowe zezwolenie na prowadzenie DPS dla 52 mieszkanek niepełnosprawnych intelektualnie w stopniu umiarkowanym, znacznym i głębokim, których stan zdrowia nie wymaga leczenia szpitalnego, natomiast uzasadnia potrzebę stałej opieki. Celem DPS jest zapewnienie mieszkankom całodobowej opieki oraz zaspakajanie ich niezbędnych potrzeb bytowych, zdrowotnych, edukacyjnych społecznych i religijnych ze szczególnym uwzględnieniem wolności, intymności, godności i poczucia bezpieczeństwa.

W historię tego Domu wpisał się szczególnie rok 2020 jako rok pandemii koronawirusa, który nie oszczędził mieszkanek i pracowników. 7 kwietnia 2020 r. o godz. 19.00 jeden telefon z Sanepidu informujący o śmierci mieszkanki z powodu zakażenia COVID-19 zakłócił spokój w całej społeczności DPS, pracowników i ich rodzin oraz wspólnoty sióstr FMM. Nałożenie kwarantanny, zamknięcie, rotacyjny system pracy. wielokrotnie powtarzające się badania, kolejne odejścia mieszkanek i pytanie: kiedy to się skończy. . . na które nie ma odpowiedzi. Nad DPS czuwa Boża Opatrzność, która poprzez ludzi dobrej woli, władze i instytucje nieustannie przychodzi nam z pomocą.

Za heroiczną pracę W czasie pandemii dziękuję pracownikom, siostrom,  wolontariuszom na ręce Przeł. Prowincjalnej.

Za modlitwę i wsparcie duchowe oraz pomoc materialną wielu kapłanów i parafii składam podziękowanie Pasterzowi Diecezji.

Za pomoc finansową i merytoryczną składam podziękowanie Panu Wojewodzie i podległym jednostkom oraz Państwu Prezydentom z podległymi jednostkami.